تست پتانسیل تشکیل وارنیش MPC با استاندارد ASTM D7843 یک روش تحلیلی ضروری برای تعیین تمایل روغن (روان‌کار) به تشکیل رسوبات وارنیش است. با توجه به گزارش‌هایی که احتمال خرابی ناشی از وارنیش را تا ۱۰۰ درصد نشان می‌دهند (GE TIL 1528-3)، انجام تست MPC به صورت ماهانه برای تمامی ماشین آلات از جمله توربین‌ها، گیربکس ها و تمامی تجهیزات حساس توصیه می‌شود. تست MPC دارای تاییدیه ASTM بوده و فرآیندی ساده دارد که می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه تجزیه و تحلیل روغن یا روان‌کار موجود شما گنجانده شود. همچنین این تست را می‌توان به صورت میدانی و با استفاده از روشی اصلاح‌شده برای ارزیابی سریع مشکلات احتمالی مرتبط با وارنیش انجام داد. برنامه منظم فیلتراسیون روغن و بالا نگه داشتن سطح تمیزی روغن مهمترین عامل در جلوگیری از تشکیل وارنیش در روغن می باشد.

تست رنگ‌سنجی غشاء (MPC) با استاندارد ASTM 7843-21 به کاربران این امکان را می‌دهد تا پتانسیل تشکیل وارنیش در روان‌کارهای خود را اندازه‌گیری کنند.

بررسی اجمالی تست پتانسیل تشکیل وارنیش در روغن MPC

این تست از دو بخش اصلی تشکیل شده است: فیلتراسیون و اندازه‌گیری رنگ. در مرحله اول، ۵۰ میلی‌لیتر از روان‌کار مورد آزمایش با حجم مساوی اتر نفتی رقیق می‌شود. سپس این مخلوط از یک فیلتر نیتروسلولز ۰.۴۵ میکرومتری عبور داده شده، شسته و خشک می‌شود. شدت و رنگ فیلتر با یک فیلتر کنترل مقایسه شده و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر، اختلاف رنگ (ΔE) اندازه‌گیری می‌گردد. سپس بر اساس یک مقیاس MPC، مقدار ΔE و تمایل مربوط به تشکیل رسوبات وارنیش روان‌کار ارزیابی می‌شود.
اگرچه این تست از نظر پایش وضعیت دستگاه و یا روغن (Condition Monitoring) مفید است، اما مقدار بدست آمده از تست MPC یا همان ΔE اغلب به اشتباه به عنوان یک عدد قطعی تفسیر می‌شود.در بسیاری از موارد برای مقدار MPC  محدوده‌هایی شامل پرخطر یا کم خطر و بحرانی تعریف می شود. و کاربران تلاش می‌کنند تا روان‌کارها و سیالات خود را در محدوده مشخص شده نگه دارند. این امر قابل درک است، زیرا بسیاری از آزمایش‌ها و خواص دیگر روغن مانند ویسکوزیته، میزان آب، شمارش ذرات بر اساس استاندارد ISO یا  Nas Class و غیره به همین روش کار می‌کنند.

با این حال، تست MPC مستقیماً سطح وارنیش را اندازه‌گیری نمی‌کند، بلکه پتانسیل تشکیل وارنیش را می‌سنجد. بدین ترتیب، تست MPC در واقع اطلاعات بسیار بیشتری به ما می‌دهد. هنگامی که رسوبات با رنگ شدید روی لکه‌های تست MPC به دام می‌افتند، منجر به تولید مقادیر بالای MPC در آزمایش روغن می‌شوند. این مقادیر، اطلاعاتی در مورد سطوح نامحلول روغن، آلودگی‌های محلول (حل شده)، اکسیداسیون و تجزیه در اختیار ما قرار می‌دهند. مقادیر MPC همچنین به ما می‌گویند که یک نمونه روان‌کار تا چه حد اشباع شده است.

به جای گزارش یک پارامتر واحد و قطعی، مقادیر MPC تصویری کلی‌تر را به ما نشان می‌دهند: پتانسیل روغن برای تشکیل وارنیش مضر

مقیاس عدد تست پتانسیل تشکیل وارنیش در روغن MPC

مقیاس MPC شرکت EPT Clean Oil به عنوان راهنمایی برای کاربران جهت ارزیابی پتانسیل تشکیل وارنیش در روان‌کارشان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مقیاس دارای سه سطح است: مناسب (ΔE<15)، بالا (ΔE 15-35) و بحرانی (ΔE>35). هر چه مقدار MPC بالاتر باشد، نشان‌دهنده‌ی وجود رسوبات و پیش‌قراول‌های وارنیش بیشتر در روان‌کار و تمایل بالاتر آن به تشکیل رسوبات مضر وارنیش است.

مقدار هدف برای عدد تست پتانسیل تشکیل وارنیش در روغن MPC

وضعیت ایده‌آل عملکرد روان‌کار (از نظر وارنیش) زمانی حاصل می‌شود که مقدار ΔE کمتر از ۱۵ باشد. با حفظ مداوم این مقدار، خاصیت حل کنندگی روان‌کار به حداکثر رسیده و از تشکیل رسوبات وارنیش جلوگیری و رسوبات موجود مجدداً به حالت کم‌خطر محلول بازگردانده می‌شوند.

مقدار MPC با تجمع محصولات تجزیه‌ی محلول روغن (پیش‌قراول‌های وارنیش) افزایش می‌یابد. این محصولات تجزیه ناشی از اکسیداسیون بوده و از لحظه‌ی شروع به کار روان‌کار شروع به تجمع می‌کنند. هر روان‌کار ظرفیت محدودی (نقطه اشباع) برای نگه‌داشتن این محصولات در حالت محلول دارد. پس از رسیدن به این نقطه، روان‌کار اشباع شده و محصولات اضافی تفاله شده و رسوبات مضر وارنیش را تشکیل می‌دهند.

پس از تشکیل این محصولات اضافه، وارنیش روان‌کار به دلیل ماهیت قطبیِ هر دو (وارنیش و فلز)، تمایل طبیعی به سطوح فلزی پیدا می‌کند. با شروع پوشش سطوح فلزی توسط وارنیش، فاصله‌های مکانیکی کاهش یافته و عملکرد تجهیزات افت می‌کند که در نهایت منجر به خرابی می‌گردد.

مورد پیچیده‌کننده‌ی دیگر این است که نقطه اشباع با دما، فشار و جریان روان‌کار تغییر می‌کند. این پارامترها در اکثر سیستم‌های مکانیکی پویا هستند. به همین دلیل، وارنیش اغلب قبل از ورود به مخزن روغن، در مناطق حساس مکانیکی رسوب می‌کند. بنابراین، انتخاب برنامه‌ای برای پیشگیری از وارنیش که به این موضوع در طول عملکرد عادی توربین (هنگامی که پیش‌قراول‌های وارنیش در روغن حل شده‌اند) می‌پردازد، اهمیت دارد.

با حفظ مقدار ΔE کمتر از ۱۵، روان‌کار حاوی پیش‌قراول‌های وارنیش بسیار کمی بوده و مستعد تشکیل رسوب نیست. علاوه بر این، روان‌کار تحت تمامی شرایط عملیاتی سیستم، خاصیت حل کنندگی بالایی داشته و هرگونه رسوب وارنیش موجود را به طور فعال از سطوح فلزی پاک می‌کند.

وارنیش چیست؟ و چرا باید به وارنیش اهمیت دهیم؟

به این دلیل که تفکر در مورد تصویر کلی بر نحوه‌ی نگاه ما به نتایج پایش وضعیت تأثیر می‌گذارد. هنگامی که مقادیر MPC را به صورت جداگانه در نظر می‌گیریم و برای آن‌ها محدوده تعیین می‌کنیم (به عنوان مثال: ΔE < 15)، ریسک برخورد متفاوت با روغن‌هایی با مقادیر MPC 14 و 16 را به جان می‌خریم. روغن اول مطابق با استاندارد است و همه چیز خوب است، در حالی که روغن دوم نیاز به تعمیر دارد. این رویکرد عاقلانه نیست. هر دوی این روغن‌ها پتانسیل وارنیش مشابهی دارند که نشان دهنده‌ی یک خطر واقعی برای عملکرد قابل اعتماد دارایی‌های حیاتی است.و بهتر است فکری برای حذف وارنیش از روغن اندیشیده شود. 

مقدار MPC یک عدد قطعی نیست. این مقدار در مورد پتانسیل و ریسک به ما اطلاعات می‌دهد. هر چه مقدار MPC شما بالاتر باشد، خطر خرابی پرهزینه ناشی از وارنیش بیشتر است. تصور نکنید که کارکردن با مقدار کمتر از محدوده‌ی آزمایشگاه (ΔE < 15) به معنای کاملاً ایمن بودن است.

پیش‌دستانه عمل کنید. از خدمات شرکت پارس آسیا مارون برای حذف آلاینده‌ها، ذرات جامد معلق و وارنیش استفاده کنید. تا حد امکان روغن خود را تمیز و غیر اشباع نگه دارید. با انجام این کار، می‌توانید مقادیر MPC خود را تا حد ممکن به صفر نزدیک نگه دارید. در نهایت، مقادیر MPC نزدیک به صفر به معنای ریسک تقریباً صفر است.

شرکت پارس آسیا مارون با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خدمات فیلتراسیون روغن های صنعتی و ساخت دستگاه های تصفیه روغن صنعتی و دستگاه تصفیه گازوئیل  در خدمت صنایع مختلف جهت بالابردن بازدهی ماشین آلات و تجهیزات می باشد